گوگل با بهبود الگوریتم خود، توانسته است سهم بزرگی از جستجوهای روزانه را به خود اختصاص دهد و مقام خود را در برابر رقبای خود مانند yahoo و MSN تثبیت کند. این پیشرفت‌ها به حدی بوده که گوگل حتی به طور مستقیم به قرارداد ناگفته با وبسایت‌های خود اعتماد نکرده و توانسته است به موقعیتی بسیار قوی برسد.

طی 6 سال گذشته، گوگل به دنبال تبدیل شدن از یک موتور جستجو به یک موتور پاسخگو بوده است. در این مدت، گوگل بدون اینکه کاربر را به سایت‌های دیگر ارجاع دهد، برخی از پاسخ‌های نهایی را مستقیماً به کاربران ارائه می‌دهد. این تحول در روند ارائه نتایج، سوالاتی را ایجاد می‌کند که آیا گوگل ارزش تلاش و تولید محتوای وبسایت‌ها را در نظر می‌گیرد یا خیر؟

در ادامه تغییرات نتایج گوگل طی این 6 سال و بخش های مختلفی که به آن اضافه شده است را با هم مرور میکنیم.

1- Knowledge Graph

گراف دانش گوگل یک دایره‌المعارف مجازی بر مبنای داده‌‌های واقعی است که گوگل برای تولید عناصر خاصی از نتایج جستجو به آن مراجعه می‎‌کند و هدف اصلی آن، ارتقای کیفیت نتایج است.

در سال ۲۰۱۲، گوگل مفهوم Knowledge Graph را معرفی کرد و سریعاً این مفهوم در نتایج جستجوی آن افزایش یافت.گراف دانش گوگل به شکل یک باکس در کنار نتایج SERP نشان داده می‌شود و هدف گوگل از نمایش آن درک بیشتر درباره موضوع جستجو شده در کوتاه‌ترین زمان توسط کاربر است.

این سیستم جدید، اطلاعات مرتبط با جستجوی کاربر را از منابع معتبر و مورد اعتمادی مانند Wikipedia ,wikidata و IMDB جمع آوری کرده و در همان صفحه نتایج جستجو به کاربر نمایش می‌دهد.

این تغییرات دو پیامد مهم را به همراه داشت. اولاً، این امکان فراهم شد که پاسخ بسیاری از سوالات کاربران در همان صفحه نتایج جستجو قابل دسترسی باشد. دوماً، تعداد لینک‌های زیادی که به سایت‌های تحت نظارت گوگل اشاره داشتند، در اختیار کاربران قرار گرفت.

اخیراً، گوگل قابلیت اشتراک گذاری را به این بخش اضافه کرده است تا کاربران بتوانند نتایج جستجوی خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. این اقدام به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به ورود به سایت‌های دیگر، اطلاعات را مستقیماً دریافت و به اشتراک بگذارند، که به تدریج می‌تواند منجر به کاهش بازدیدکننده‌ها از سایت‌ها شود.

2- نمایش اطلاعات کاربردی و لحظه ای

در برخی جستجوها، گوگل از سایت‌های معتبر به عنوان منابع اطلاعات قابل اعتماد استفاده می‌کند و با استفاده از طراحی اختصاصی خود، این اطلاعات را به کاربران نمایش می‌دهد. این روش اغلب با عنوان “Live results” شناخته می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد تا به سرعت به اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا کنند.

یکی از نمونه‌های این نمایش‌ها، نمایش وضعیت آب و هوا، وضعیت ترافیک جاده و رویدادهای فرهنگی و هنری در حال برگزاری است. به عنوان مثال، می‌توان به نمایش وضعیت آب و هوای تهران اشاره کرد.

این نوع نمایش‌ها به کاربران اطلاعات دقیق و به روز را بدون نیاز به ورود به وب‌سایت‌های مختلف ارائه می‌دهد. به علاوه، با ارائه لینک به صفحات اختصاصی، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم به منابع اصلی برای اطلاعات بیشتر دسترسی پیدا کنند.

این نوع نمایش نه تنها به کاربران امکان دسترسی به اطلاعات سریع و آسان را می‌دهد، بلکه سهم بازدیدکننده‌ها از وب‌سایت‌های مختلف را نیز کاهش می‌دهد، چرا که کاربران برای کسب اطلاعات نیازی به ترک صفحه جستجو ندارند.

3- اسلایدر محتوایی یا Carousel

استفاده از اسلایدر یا “carousel” در نمایش نتایج جستجوی گوگل باعث افزایش قابل توجهی در حجم اطلاعات نمایش داده شده در صفحه اول گوگل می‌شود. در برخی موارد، تعداد این اطلاعات به بیش از ۳۰ عدد می‌رسد، در حالی که در حالت استاندارد حداکثر ۱۰ نتیجه به کاربر نمایش داده می‌شود.

استفاده از این اسلایدرها بسیار گوناگون است و بسته به موضوع جستجو، طراحی‌های متفاوتی دارد. به عنوان مثال، در جستجوی “بهترین لپتاپ‌ها”، می‌توانید یک نمونه از این اسلایدر را مشاهده کنید. نکته جالب این است که برای نمایش یک محصول در این بخش، شما باید به گوگل هزینه پرداخت کنید و در واقع، کاربر به جای دیدن نتایج واقعی، با تبلیغات آنلاین مواجه می‌شود. به جای ارجاع به وب‌سایت‌های معتبر، کاربر به شرکت‌های تبلیغ‌دهنده ارجاع داده می‌شود.

4- پرسش و پاسخ و سوالات مشابه

استفاده از “knowledge graph” با مشکلاتی همراه است، به ویژه در جستجوی عبارات طولانی، زیرا قادر به ارائه پاسخ نهایی به کاربران نیست. به منظور بهبود رضایت کاربران، گوگل عبارات طولانی و سوالات رایج را شناسایی کرده و پاسخ مناسب را از یکی از وب‌سایت‌های موجود در نتایج به کاربران نمایش می‌دهد.

این کار می‌تواند شانس سایت‌هایی که شاخص شده‌اند را افزایش دهد، اما در اکثر موارد پاسخ به کاربران در همان باکس کوچک ارائه می‌شود و نیازی به ورود به سایت مذکور نیست. بر اساس آمارهای بررسی شده، تنها ۵ درصد از کاربران بر روی این باکس کلیک می‌کنند و بنابراین ۹۵ درصد کاربران از صفحه نتایج جستجو پاسخ خود را دریافت می‌کنند. این روش به عنوان نمایش “rich snippets” شناخته می‌شود.

یکی از امکانات جدید افزوده شده به گوگل، بخش “سوالات مشابه” است. هنگام جستجوی عبارات طولانی یا سوالات پرکاربرد، عبارات مرتبط پیشنهاد می‌شوند که پاسخ آنها بعضاً در همان نتایج جستجو موجود است.

به علاوه، با کلیک بر روی هر سوال، مشاهده پاسخ‌های دیگری نیز امکان‌پذیر است تا به کاربران کمک شود تا به نتایج نهایی برسند. به خوش‌شانسی، این ویژگی هنوز به صورت کامل برای زبان فارسی فعال نشده است، و بنابراین هنگام جستجوی عبارات فارسی به ندرت با این بخش مواجه می‌شویم.

5- نمایش نتایج محلی و نقشه گوگل

یکی از ویژگی‌های جدید و بسیار مفید در گوگل، نمایش نتایج محلی بر اساس موقعیت جغرافیایی کاربران است. این قابلیت به کاربران اطلاعاتی از مراکز تفریحی، پاساژ‌ها، رستوران‌ها و سایر مکان‌ها را بر روی نقشه نمایش می‌دهد، همچنین اطلاعات اضافی مانند امتیاز، هزینه‌ی خدمات، تصاویر، اطلاعات تماس، ساعت کاری و نظرات کاربران را ارایه می‌کند.

این نمایش اطلاعات در نتایج جستجو به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه مستقیم به وب‌سایت‌های مربوطه، اطلاعات مورد نیاز خود را از صفحه نتایج دریافت کنند. به خصوص در دستگاه‌های موبایل، این ویژگی تاثیر بیشتری دارد و کاربران برای دستیابی به نتایج جستجو نیاز به اسکرول زیادی ندارند.

نمایش نتایج جستجو برای رستوران‌ها در تهران یک مثال است که به وضوح نشان می‌دهد که می‌توان نتایج را بر اساس ساعت کاری و امتیازدهی کاربران فیلتر کرد و با استفاده از گزینه “More Places”، گزینه‌های بیشتری را مشاهده کرد.

هنگامی که شما مستقیماً نام یک مرکز تجاری، رستوران، برند، شرکت یا حتی یک پارک را جستجو می‌کنید، اطلاعات دقیقتری از آن دریافت می‌کنید. این اطلاعات معمولاً برای دریافت هر یک از آنها نیاز به مراجعه به یک سایت مجزا دارید و بنابراین کاربران نیازی به مراجعه به سایت‌های مربوطه یا سایت‌های نقد و بررسی ندارند.

6- پرتال های تخصصی گوگل

گوگل تلاش کرده است تا به جمع‌آوری اطلاعات از سایت‌های اینترنتی و نمایش نتایج در صفحه اول خود بسنده نکند. برای موضوعات خاص، پرتال‌های تخصصی طراحی کرده است که به صورت جداگانه از نتایج معمول جستجو در گوگل ظاهر می‌شوند و با کلیک بر روی نتایج، کاربر به آن‌ها ارجاع داده می‌شود و هیچ سایت جدیدی برای او باز نمی‌شود.

این پرتال‌ها در زمینه‌های مختلفی مانند معرفی مراکز توریستی، بلیط هواپیما، رزرو هتل، جستجوی فرصت‌های شغلی، خدمات دهندگان محلی و … طراحی شده‌اند و در دسترس کاربران هستند.

اگر بعنوان نمونه، عباراتی مانند “پرواز تهران شیراز” را جستجو کنید، لیست شرکت‌های هواپیمایی و پروازهای موجود به شما نمایش داده می‌شود. این بخش‌ها هنوز برای زبان فارسی راه‌اندازی نشده‌اند ولی برای صنعت توریسم که بیشترین درآمد آن از خارجیان است، می‌تواند یک تهدید جدی محسوب شود. در مواردی حتی لینک خرید آنلاین پرواز و یا رزرو هتل نیز در اختیار کاربر قرار می‌گیرد که عملاً موجب خروج شرکت‌های محلی از انتخاب‌های گردشگران خواهد شد.

7- نمونه های فراوان دیگر

گوگل به کاربران پاسخ‌هایی فراتر از صرف نمایش لینک‌های وبسایت‌ها ارایه می‌دهد. هنگامی که شما عبارات مختلف را جستجو می‌کنید، با انواعی از باکس‌های ویژه مواجه می‌شوید که شامل خبرهای مرتبط، ویدئوها، جستجوهای مرتبط، نقدهای تخصصی، اطلاعات تکمیلی و موارد دیگر می‌باشد.

به علاوه، ابزارهایی مانند مبدل واحدهای پولی، خدمات ترجمه آنلاین، ماشین حساب و ابزارهای مشابه نیز برای کاربران فراهم می‌شوند که به عنوان نمونه‌هایی از پاسخ‌های سریع گوگل به کاربران بدون نیاز به ورود به وبسایت‌های دیگر می‌توانند در نظر گرفته شوند.

چرا گوگل پاسخ کاربران را مستقیم میدهد؟

احتمالاً اولین فکری که به ذهن شما می‌رسد، “درآمد بیشتر” است، که البته پاسخ درستی است. گوگل به عنوان یک شرکت تجاری با هدف کسب درآمد عمل می‌کند و ابزار اصلی این کسب و کار، موتور جستجوی گوگل است.دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد که چرا گوگل پاسخ کاربران را به طور مستقیم می‌دهد:

1. ارائه اطلاعات دقیق و مرتبط:

هدف اصلی گوگل این است که بهترین و دقیق‌ترین اطلاعات ممکن را به کاربران ارائه دهد. با پاسخ مستقیم به سوالات کاربران، گوگل می‌تواند اطلاعات را به طور مستقیم از منبع اصلی به آنها ارائه دهد و از ایجاد ابهام و سردرگمی جلوگیری کند.

2. صرفه جویی در وقت کاربران:

در بسیاری از موارد، کاربران به دنبال پاسخ‌های سریع و مختصر به سوالات خود هستند. با پاسخ مستقیم به سوالات، گوگل می‌تواند به کاربران در صرفه‌جویی در وقت و تلاششان برای یافتن اطلاعات مورد نیازشان کمک کند.

3. ارائه تجربه‌ای کاربری بهتر:

پاسخ مستقیم به سوالات می‌تواند تجربه‌ای کاربری بهتر را برای کاربران ایجاد کند. این امر به این دلیل است که کاربران مجبور نیستند برای یافتن پاسخ سوالات خود در میان نتایج جستجو جستجو کنند و می‌توانند به سرعت و به آسانی به اطلاعات مورد نیازشان دسترسی پیدا کنند.

4. ارتقای کیفیت جستجو:

با پاسخ مستقیم به سوالات، گوگل می‌تواند به کاربران در درک بهتر نتایج جستجو کمک کند. این امر به این دلیل است که کاربران می‌توانند زمینه و معنای نتایج جستجو را بهتر درک کنند و می‌توانند اطلاعات مرتبط‌تر را پیدا کنند.

5. ارائه اطلاعات شخصی‌سازی‌شده:

گوگل می‌تواند با استفاده از تاریخچه جستجو و علایق کاربران، پاسخ‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای را به سوالات آنها ارائه دهد. این امر به این دلیل است که گوگل می‌تواند درک بهتری از نیازها و خواسته‌های کاربران داشته باشد و می‌تواند اطلاعات مرتبط‌تر و مفیدتری را به آنها ارائه دهد. در برخی موارد، ممکن است پاسخ مستقیم گوگل به سوالات کاربران کافی نباشد. در این موارد، کاربران می‌توانند برای یافتن اطلاعات بیشتر روی لینک‌های ارائه شده در نتایج جستجو کلیک کنند یا از سایر منابع اطلاعاتی مانند کتاب‌ها، مقالات یا متخصصان استفاده کنند.

آیا پاسخ گویی مستقیم برای کاربران مناسب است؟

پاسخ‌های مستقیم گوگل برای کاربران به ویژه در مواقعی که اطلاعات سریع و مستقیم مورد نیاز است، مناسب است. این امکان به کاربران کمک می‌کند تا بدون نیاز به ورود به وب‌سایت‌های دیگر یا مطالعه مطالب طولانی، به سرعت به پاسخ دقیق و مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

به عنوان مثال، اگر کاربر به دنبال یک معنی واژه، تبدیل واحد پولی، یا جواب یک سوال سریع باشد، پاسخ مستقیم گوگل می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین، در مواردی که کاربران به دنبال اطلاعات فوری در مورد هواپیماهای در حال پرواز، مسیرهای حمل و نقل عمومی، وضعیت فعلی آب و هوا، و غیره هستند، پاسخ‌های مستقیم گوگل به عنوان یک منبع سریع و موثر عمل می‌کند.

در این سیستم جدید، واقعیت این است که حق انتخاب و مقایسه توسط کاربران کاهش یافته است و اغلب این نیازها با استفاده از تبلیغات پاسخ داده می‌شود. با این وجود، مطمئناً اینکه یک کالا یا خدمات تبلیغ شده بهترین گزینه برای کاربر نیست. به عبارت دیگر، گوگل با این کار، اغلب زمان کاربران را در انتخاب بهترین گزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کند!

آیا این روش برای تجارت ها و سایت ها منصفانه است؟

در ابتدا، باید توجه داشت که مشتریان گوگل همان کاربرانی هستند که روزانه عبارات مختلفی را در آن جستجو می‌کنند. بنابراین، برای گوگل ارزشی برای تلاش، هزینه و انرژی صاحبان وب‌سایت‌ها قائل نیست.

گوگل با این رویکرد ممکن است قرارداد نانوشته با سایت‌ها را زیر پا بگذارد و وظیفه آن برای ارسال کاربران به سایت‌ها کمرنگ شود. با این کاهش ارتباط، ممکن است گوگل بخش بزرگی از منابع اطلاعاتی خود برای پاسخ‌گویی به کاربران را از دست بدهد.

این امر می‌تواند منجر به کاهش بازدیدکنندگان سایت‌ها و کاهش انگیزه برای ادامه فعالیت‌های آنها شود. این چرخه معیوب می‌تواند منجر به عدم تولید اطلاعات کاربردی برای کاربران شود و همچنین هدف اصلی گوگل، یعنی رضایت کاربر، را نیز تهدید کند.

جمع بندی

انحصار طلبی گوگل می‌تواند منجر به کاهش ارتباط و تعامل با وب‌سایت‌ها شود و باعث دلسردی و کاهش انگیزه آنها برای ادامه فعالیت‌هایشان گردد. این مسئله نه‌تنها می‌تواند منجر به کاهش اطلاعات کاربردی برای کاربران شود، بلکه می‌تواند هدف اصلی گوگل، یعنی رضایت کاربر، را نیز تهدید کند. گروه پلاس در این مقاله سعی کرد شما را با انحصار طلبی گوگل آشنا کند ، لطفا در ادامه نظرات خودتان را برای ما ارسال کنید از همراهی شما متشکریم !